Nói đến làng nghề đang lọp tép khu vực Thới Mỹ, phường Thới Long (quận Ô Môn), không còn xa lạ gì với với người dân quận Ô Môn. Làng nghề này được thành lập khá lâu, chủ yếu là đan lọp tép quanh năm, thu hút hàng chục hộ tham gia, giải quyết hàng trăm lao động tại địa phương. Từ mô hình này, nhiều hộ ăn nên làm ra, xây dựng nhà cửa khang trang, phát triển kinh tế gia đình, chăm lo tốt cho con em ăn học, đặc biệt là đoàn kết, tương trợ giúp nhau giảm nghèo bền vững, góp phần ổn định an sinh xã hội.
Theo báo cáo của Hội Nông dân phường Thới Long, làng nghề đan lọp tép khu vực Thới Mỹ được thành lập cách đây trên 15 năm, hoạt động theo mô hình theo nhóm gia công tại gia, tự quản; có nghĩa là theo hộ gia đình, theo nhóm… nhận gia công từng công đoạn sản phẩm như: Nhóm thì chuyên đi khắp nơi tìm mua tre, trúc đem về kho chứa; nhóm thì phân loại, chẻ tre phơi nắng; nhóm nhận gia công vót nan, vót hom, làm khung lọp; nhóm thì đan dệt và cuối cùng khâu kết chỉ thành sản phẩm. Tuy có khó khăn trong thời gian dài thực hiện, đó là làm bằng thủ công nên số lượng làm ra không được nhiều. Ngày đầu thành lập chỉ có 5 – 3 hộ tham gia chủ yếu là bà con dòng họ nhà chú Lê Kim Y thực hiện. Dần dần sản phẩm lọp tép được các tiệm buôn biết đến, nên nhu cầu sản phẩm cung ra ngày càng nhiều, do thiếu nhân công nên chú Lê Kim Y người phụ trách tổ, bắt đầu thuê thêm các hộ nhà xung quanh phụ làm tiếp, từ đó mô hình ngày càng được lan rộng, từ 5-3 hộ, đến nay đã có trên 50 hộ tham gia và trở thành làng nghề đan lọp tiêu biểu của địa phương.
Năm 2019, được sự chỉ đạo của Ban Thường vụ Hội Nông dân thành phố, chọn đơn vị Hội Nông dân quận Ô Môn làm điểm chỉ đạo triển khai Nghị quyết số 04-NQ/HNDTW của Ban chấp hành Trung ương Hội Nông dân Việt Nam; Kế hoạch số 57-KH/HNDT, ngày 19/11/2019 của Ban Thường vụ Hội Nông dân thành phố về “Đẩy mạnh xây dựng chi Hội Nông dân nghề nghiệp, tổ Hội Nông dân nghề nghiệp”. Hội Nông dân quận chọn đơn vị Hội Nông dân phường Thới Long làm điểm chỉ đạo, đặc biệt là chọn làng nghề đan lọp tép khu vực Thới Mỹ, phường Thới Long thành lập chi Hội đan lọp tép, do Chú Lê Kim Y làm Chi hội trưởng.
Nghề đan lọp tép, là nghề làm quanh năm, tạo được việc làm thường xuyên và thu nhập ổn định cho lao động nhàn rỗi tại địa phương. Những năm gần đây nhiều hộ mua thêm máy móc, trang thiết bị nên số lượng lọp làm ra tăng gấp đôi so với những năm trước. Trước đây làm thủ công mỗi ngày các thành viên của tổ làm được từ 100 đến 150 cái lọp, bình quân đầu người làm được 02 cái lọp/ngày/người, nay làm được từ 3-4 cái lọp/ngày/người, chất lượng lượng lọp cũng bóng hơn, đẹp hơn. Năm 2021, Chi hội đã làm thành phẩm và cung ra thi trường 300 ngàn cái lọp, giá bán từ 18.000 đến 20.000 đồng/cái, ước tính thu về trị giá 5,7 tỷ đồng, trừ chi phí bình quân mỗi hộ thu nhập từ 50 đến 70 triệu đồng/hộ/năm. Chú Lê Kim Y, Chi hội trưởng cũng cho biết thêm, số lượng làm ra không đủ để bán cho các thương lái, nhất là các tỉnh xa như: Bạc Liêu, Sóc Trăng, An Giang… và các huyện đầu nguồn.
Nghề này, tuy không nhộn nhịp như các ngành nghề khác, người lớn tuổi, học sinh đều làm được, không cần người có trình độ cao, chỉ cần biết chẻ tre, vót nan, đan đát, cắt tỉa hom, lắp ráp cơ bản là được, nghề dạy nghề “nghĩa là người giỏi hướng dẫn lại cho người mới”, cứ thế dần dần ai cũng có thể làm được, để bảo đảm an toàn trong phòng, chống dịch COVID-19, các thành viên nhận dụng cụ về nhà gia công, nhất là trong thời gian thực hiện phòng, chống COVID-19 theo quy định của địa phương. Nhờ sự hỗ trợ, giúp đỡ của Hội Nông dân và chính quyền địa phương, đứng ra hướng dẫn thành lập Chi hội nghề nghiêp, hầu như các thành viên đa số đồng tình, nâng cao ý thức, trách nhiệm dám nghĩ, dám làm. Tiêu biểu là chú Lê Kim Y, Chi hội trưởng tuy tuổi đã cao nhưng chú luôn dành tâm quyết cho làng nghề địa phương, tranh thủ tìm đầu ra cho sản phẩm, giữ được uy tín cho các đối tác. Năm 2021, chú Lê Kim Y được Hội Nông dân đề nghị về Ban Tuyên giáo Thành ủy tặng Bằng khen có thành tích tiêu biểu trong việc “Học tập và làm theo lời Bác”; tập thể Chi hội được UBND quận tặng giấy khen có mô hình sản xuất tiêu biểu năm 2021.
Thời gian tới, Chi hội hy vọng xây dựng được “nhãn hiệu” để quảng bá giới thiệu sản phẩm làng nghề ngày càng đi xa hơn, thu nhập ổn định giúp đỡ bà con địa phương vươn lên thoát nghèo bền vững.
Phạm Văn Giúp
Hội Nông dân quận Ô Môn