Ngày 24/9/2025, Hội Nông dân thành phố Cần Thơ tổ chức điểm cầu trực tuyến tham dự Hội thảo khoa học với chủ đề “Nông dân Việt Nam – từ truyền thống đến chuyên nghiệp và thông minh” do Trường Chính sách công và Phát triển nông thôn, Bộ Nông nghiệp và Môi trường chủ trì.
Hội thảo được thực hiện theo ý kiến chỉ đạo của Ủy ban nhân dân thành phố Cần Thơ tại Công văn số 2576/VPUB-KT ngày 16/9/2025. Tham dự tại điểm cầu Cần Thơ có ông Nguyễn Văn Sử, Thành ủy viên, Phó Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành phố, Chủ tịch Hội Nông dân thành phố (chủ trì), đại diện Chi cục Phát triển nông thôn và Kiểm lâm trực thuộc Sở Nông nghiệp và Môi trường thành phố Cần Thơ cùng cán bộ Hội Nông dân 05 xã, phường và các hợp tác xã (HTX) nông nghiệp, nông dân tiêu biểu trên địa bàn.
Hội thảo đã tập trung vào một số chuyên đề quan trọng: Xây dựng lực lượng nông dân tri thức hướng tới chuyên nghiệp do Viện Chiến lược, Chính sách Nông nghiệp và Môi trường trình bày; Vai trò của doanh nghiệp, hợp tác xã và các tổ chức quốc tế trong việc phát triển nông dân chuyên nghiệp do Tổ chức Hợp tác quốc tế GIZ chia sẻ; Nông dân thông minh và các hàm ý chính sách do Trung tâm Đào tạo nông dân trình bày.
Hội thảo cũng dành nhiều thời gian cho thảo luận, trao đổi giữa các nhà quản lý, chuyên gia, doanh nghiệp, hợp tác xã, tổ chức quốc tế và nông dân tiêu biểu. Tại điểm cầu Cần Thơ, ông Nguyễn Văn Sử, Chủ tịch Hội Nông dân thành phố, tham gia chủ đề “Phát triển Nông dân Cần Thơ thành những “Chuyên gia Nông nghiệp” – Thách thức và cơ hội trong Kỷ nguyên công nghệ 4.0”. Trong đó, ông Nguyễn Văn Sử chia sẻ: Hội Nông dân thành phố Cần Thơ đã và đang triển khai nhiều giải pháp thiết thực để xây dựng đội ngũ “nông dân chuyên nghiệp”, với các định hướng quan trọng như: Chuyển đổi tư duy từ sản xuất nhỏ lẻ sang sản xuất hàng hóa tập trung, gắn kết chuỗi giá trị; Khuyến khích phát triển HTX; Phát triển sản phẩm theo tiêu chuẩn; Ứng dụng công nghệ cao và chuyển đổi số; Tăng cường đào tạo, tập huấn…
Hiện nay, trên địa bàn thành phố Cần Thơ mở rộng có trên 647 HTX nông nghiệp và hàng nghìn tổ hợp tác hoạt động. Tỷ lệ nông dân tham gia HTX, tổ hợp tác chiếm khoảng 35 – 40% hội viên, nông dân sản xuất nông nghiệp. Nhiều HTX và hộ sản xuất đã tham gia vào chuỗi giá trị, có nhãn hiệu, truy xuất nguồn gốc và đạt chứng nhận VietGAP. Nổi bật là HTX Thủy sản Toàn Thắng nuôi nghêu theo chuẩn VietGAP, HTX Lúa Tín Phát liên kết bao tiêu lúa đặc sản, và HTX Mỹ Phước sản xuất vú sữa tím, bưởi da xanh đạt chuẩn xuất khẩu… Nhiều sản phẩm chủ lực đã được cấp giấy chứng nhận sở hữu trí tuệ, chỉ dẫn địa lý và chứng nhận sản phẩm OCOP 3-4 sao. Đại bộ phận nông dân đã nâng cao nhận thức về quy trình sản xuất an toàn, giảm lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật và áp dụng biện pháp sinh học. Nhiều mô hình sản xuất thân thiện môi trường được áp dụng và nhân rộng, như nuôi tôm siêu thâm canh trong hệ thống tuần hoàn nước kết hợp cảm biến tự động (IoT). Hằng năm, 100% hội viên nông dân thực hiện ký cam kết sản xuất nông nghiệp đảm bảo an toàn thực phẩm. Thu nhập bình quân của hộ nông dân trong khu vực tăng lên. Các xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao ngày càng nhiều, trong đó vai trò nông dân chuyên nghiệp đóng góp trực tiếp.
Trong những năm gần đây, số lượng HTX được thành lập mới tăng cao. Tuy nhiên, tỷ lệ nông dân tham gia HTX còn thấp, nhiều HTX hoạt động chưa thực sự hiệu quả, chưa phát huy vai trò dẫn dắt thị trường. Các mô hình sản xuất nông nghiệp hiện đại đạt hiệu quả cao nhưng chậm nhân rộng ra hội viên, nông dân. Tâm lý sản xuất cá thể còn phổ biến, chưa mạnh dạn tham gia chuỗi liên kết với doanh nghiệp. Do đó, vẫn còn bộ phận nông dân sản xuất manh mún, chạy theo lợi nhuận ngắn hạn, chưa tuân thủ nghiêm ngặt quy trình chất lượng. Tình trạng sử dụng phân bón, hóa chất chưa hợp lý, rác thải nông nghiệp chưa được xử lý triệt để. Việc tiếp cận với các nhà khoa học, đội ngũ cán bộ kỹ thuật nhằm ứng dụng các thiết bị hiện đại, thông minh và biện pháp sản xuất tiên tiến chưa được nhiều. Chủ yếu qua các cuộc hội thảo, tập huấn…. mà hội thảo, tập huấn chỉ mang tính đại diện; và sau đó tuy có cụ thể hoá những nội dung tiếp cận khoa học kỹ thuận, nhưng chưa có tính lan toả cao, chưa đến với từng hội viên, nông dân và người sản xuất; là rào cản lớn, kìm hãm sự phát triển của nông dân trên con đường trở thành “nông dân chuyên nghiệp”. Việc quản lý nhà nước về phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, cây, con giống từng lúc từng nơi chưa thật sự chặt chẽ dẫn đến người nông dân chưa được tiếp cận nhiều các cơ sở kinh doanh phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, cây, con giống chất lượng, uy tín. Các cơ quan, đơn vị kiểm định chất lượng sản phẩm nông lâm thuỷ sản chưa phát huy hết công năng: kiểm định các công ty, doanh nghiệp có sản phẩm xuất khẩu, chưa quan tâm đến sản phẩm được phân phối trên thị trường nội địa và đặc biệt là chưa kiểm soát tại vùng sản xuất (kiểm nghiệm dư lượng thuốc, kháng sinh trước khi thu hoạch nông sản, thuỷ sản) nhằm đảm bảo sản phẩm nông lâm thuỷ sản an toàn, chất lượng khi phân phối trên thị trường.
Để tiếp tục nâng cao chất lượng phong trào và đáp ứng yêu cầu phát triển nông nghiệp hiện đại, Hội Nông dân thành phố sẽ tiếp tục đẩy mạnh công tác xây dựng Hội nhằm phát triển đội ngũ nông dân chuyên nghiệp gắn với tái cơ cấu ngành nông nghiệp, đặc biệt chú trọng các ngành hàng chủ lực: lúa gạo, cây ăn trái, chăn nuôi, thủy sản. Nâng cao tỷ lệ nông dân tham gia HTX và tổ hợp tác, phấn đấu đến năm 2030 có trên 50% hội viên, nông dân trong vùng tham gia liên kết sản xuất. Đẩy mạnh chuyển đổi số trong nông nghiệp: ứng dụng công nghệ số vào quản lý sản xuất, giao dịch thương mại điện tử nông sản. Đào tạo nguồn nhân lực nông nghiệp chất lượng cao, xây dựng các mô hình “nông dân tri thức”, “nông dân 4.0”. Phát triển sản phẩm theo tiêu chuẩn, xây dựng thương hiệu mạnh, mở rộng thị trường xuất khẩu, gia tăng giá trị gia tăng cho nông sản.
Song song đó, ông Nguyễn Văn Sử, Chủ tịch Hội Nông dân thành phố, đề nghị Chính phủ chỉ đạo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Công Thương ban hành chính sách để hỗ trợ xây dựng, phát triển và nhân rộng các mô hình sản xuất theo chuỗi giá trị nông nghiệp. Cần có các chính sách ưu đãi về thuế, đất đai, tín dụng cho các doanh nghiệp ký hợp đồng bao tiêu sản phẩm với nông dân. Thông qua hệ thống các Thương vụ Việt Nam ở nước ngoài, cung cấp thông tin về nhu cầu, quy định, tiêu chuẩn kỹ thuật của thị trường xuất khẩu. Chủ động xây dựng và triển khai các chương trình xúc tiến thương mại, tạo cơ sở vững chắc cho hoạt động sản xuất, từ đó đảm bảo sản lượng đầu ra và tối ưu hóa chuỗi cung ứng. Căn cứ vào nhu cầu của đối tác nhập khẩu và năng lực sản xuất trong nước, các cơ quan chức năng cần xác định sản lượng cụ thể của từng mặt hàng nông sản chủ lực. Dựa trên số liệu sản lượng đã được thống nhất, các cơ quan quản lý sẽ phân bổ chỉ tiêu sản xuất cho từng địa phương, hợp tác xã và hộ nông dân, nhằm đảm bảo nguồn cung ổn định, tránh tình trạng dư thừa hoặc thiếu hụt cục bộ. Trung ương Hội Nông dân Việt Nam tiếp tục xây dựng và đề nghị ban hành chính sách hỗ trợ đào tạo, xây dựng mô hình điểm về nông dân chuyên nghiệp. Đề nghị các tỉnh, thành trong khu vực Đồng bằng sông Cửu Long tăng cường liên kết vùng, phối hợp xây dựng chuỗi giá trị nông sản chung. Tăng cường tuyên truyền các điển hình nông dân sản xuất kinh doanh giỏi để tạo sức lan tỏa mạnh mẽ trong cộng đồng. Xây dựng các chính sách hỗ trợ đặc thù cho các HTX nông nghiệp kiểu mới, đặc biệt là trong việc tiếp cận vốn và thị trường. Cấp kinh phí và hỗ trợ chuyển giao các công nghệ tiên tiến, các giống cây trồng, vật nuôi chất lượng cao, thích ứng với biến đổi khí hậu. Thiết lập cơ sở dữ liệu quốc gia về nông dân chuyên nghiệp để dễ dàng quản lý, hỗ trợ và kết nối. Các cơ quan quản lý rà soát và siết chặt quy trình cấp phép, kiểm tra, kiểm soát các cơ sở sản xuất, kinh doanh về phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, cây, con giống. Xây dựng và công bố danh sách các nhà cung cấp, phân phối uy tín, đồng thời thiết lập cơ chế kiểm tra định kỳ và đột xuất tại các điểm bán lẻ để kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các hành vi buôn bán hàng giả, hàng kém chất lượng. Các cơ quan kiểm định cần mở rộng phạm vi hoạt động, không chỉ tập trung vào sản phẩm xuất khẩu mà còn chú trọng kiểm tra tại thị trường nội địa. Đặc biệt, triển khai các kế hoạch lấy mẫu kiểm tra ngẫu nhiên ngay tại vùng sản xuất để kiểm nghiệm dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, kháng sinh trước khi thu hoạch. Đồng thời, cần khuyến khích và hỗ trợ các mô hình sản xuất theo tiêu chuẩn an toàn như VietGAP, GlobalGAP và áp dụng hệ thống truy xuất nguồn gốc minh bạch nhằm tăng cường niềm tin cho người tiêu dùng.
Hội thảo là dịp để các bên liên quan cùng nhìn nhận lại vai trò của nông dân, từ đó đề xuất các giải pháp chính sách phù hợp nhằm phát huy tối đa trí tuệ, tiềm năng của lực lượng nòng cốt này. Đây cũng là bước đi quan trọng trong tiến trình thực hiện mục tiêu phát triển nông nghiệp bền vững, đóng góp tích cực cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Hội Nông dân thành phố Cần Thơ